Sunday, March 23, 2014

အမ်ိဳးသား ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard)

(၁) သက္ႀကီး ႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ပညာေရး (Adult and Continuing Education)

ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ အရည္အေသြးျပည့္၀ေသာ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ား မရိွမျဖစ္လိုအပ္ေၾကာင္း ယံုမွားသံသယရိွစရာမလိုပါ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ထိုလူသားအရင္းအျမစ္မ်ားရေအာင္ ပ်ိဳးေထာင္ယူရေပမည္။
ကြ်မ္းက်င္တတ္ေျမာက္သူမ်ား ျဖစ္လာရန္ ပညာေရးသည္ အဓိကအေရးပါ၏။ ပညာေရးတြင္ ႏွစ္မ်ိဳးရိွ၏။ တစ္မ်ိဳးမွာ ပံုမွန္ ေက်ာင္းသင္ပညာေရး (normal education) ႏွင့္ ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ လုပ္ငန္းခြင္၀င္ေရာက္ေနသူမ်ားအား အရည္အေသြးျမွင့္တင္ေပးမည့္ သက္ႀကီးပညာေရး (adult education) ႏွင့္ စဥ္ဆက္မျပတ္ပညာေရး (continuous education) ျဖစ္၏။
            လူအရင္းအျမစ္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရာတြင္ ဤပညာေရးႏွစ္မ်ိဳးလံုး အေရးႀကီး၏။ ေက်ာင္းသင္ပညာေရးမွာ လူတိုင္းသိၿပီးျဖစ္သည့္ မူလတန္းမွသည္ ဘဲြ႔ရ၊ ဘဲြ႔လြန္ထိ ပံုမွန္သင္သြားေသာ ပညာေရးျဖစ္သည္။
လုပ္ငန္းခြင္၀င္ေနသူမ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးျခင္းမွာ သက္ႀကီးပညာေရး ျဖစ္၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးသည့္ ဆရာအတတ္သင္သိပၸံ၊ ၀န္ထမ္းမ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးသည့္ ဗဟို၀န္ထမ္း တကၠသိုလ္တို႔သည္ သက္ႀကီးပညာေရး သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားျဖစ္၏။ ဆရာအတတ္သင္သိပၸံသို႔ ကြ်န္ေတာ္မတက္ခဲ့ဖူးသျဖင့္ မသိပါ။ သို႔ေသာ္ ဗဟို၀န္ထမ္းတကၠသိုလ္ကိုမူ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္က တစ္ႀကိမ္။ ႏွစ္ႀကိမ္တက္ခဲ့ဖူးသျဖင့္ သူတို႔ သင္ပံုသင္နည္း ကို သိပါသည္။ ဆရာအတတ္သင္သိပံၸတြင္လည္း သိပ္ထူးမည္မဟုတ္ပါ။ အတူတူပင္ျဖစ္ဖို႔မ်ားပါသည္။
ဗဟို၀န္ထမ္းတကၠသိုလ္၌ သင္ပံုမွာ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း၊ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္သင္သကဲ့သို႔ ဆရာမ်ားက တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္လာကာ ပို႔ခ်သြားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆရာအတတ္သင္သိပံၸတြင္လည္း ဤအတိုင္းျဖစ္ဘို႔မ်ား၏။ အကယ္၍သာ ယခုတိုင္ ဤနည္းအတိုင္းဆက္သင္ေနေသးသည္ဆိုပါက ဤသင္ၾကားနည္းသည္ သက္ႀကီးသင္တန္းသားမ်ားအတြက္ ျပည့္စံုျခင္းမရိွေသးပါဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ ဤသင္တန္းမ်ားမွာ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွ လူႀကီးမ်ားအား ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးေသာ သင္တန္းမ်ားျဖစ္၏။ မိဘထံမွ ပိုက္ဆံေတာင္းသံုး ေနေသာ ဘာမွအပူအပင္မရိွသည့္ ေက်ာင္းသား၊ သူငယ္မ်ားအား သင္ၾကားေပးေနျခင္းမဟုတ္ ဆိုသည္ကို သတိထားရ ပါမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေသာ အေျခအေနမ်ားအရ ထိုတကၠသိုလ္သို႔ ႏုိင္ငံျခားတကၠသုိလ္ႀကီးမ်ားမွ သင္တန္းမ်ား လာေရာက္ပို႔ခ်ျခင္း၊ တကၠသိုလ္ဆရာဆရာမမ်ားကို ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ားသို႔ေစလႊတ္ကာ ေလ့လာေစခိုင္းျခင္းမ်ား ရိွလိမ့္မည္ဟု ယူဆရ ပါသည္။
ျပင္ပအရပ္ထဲတြင္လည္း သူ႔နည္းသူ႔ဟန္ႏွင့္ ပို႔ခ်ေနၾကေသာ စက္ျပင္သင္တန္း၊ ေရဒီယိုျပင္သင္တန္း၊ ဆံပင္ညွပ္သင္တန္း၊ ပံုဆဲြသင္တန္း စသျဖင့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသင္တန္း အသီးသီးရိွပါသည္။ ဤသင္တန္းမ်ားမွာလည္း သက္ႀကီးပညာေရးပင္ ျဖစ္၏။ ထိုသင္တန္းအားလံုးမွာ ကုိယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္ႏွင့္ အဆင္ေျပသလို သင္ၾကားေပးေနၾကတာသာ ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္စံႏႈန္းစံထားမွမရိွ။ သို႔ဆိုလွ်င္ ထိုသင္တန္းမွဆင္းလာသူမ်ားမွာ တကယ္တတ္မတတ္ မည္ကဲ့သို႔ တုိင္းတာႏိုင္ပါမည္နည္း။ ထုိသင္တန္းမွ ပို႔ခ်မႈမ်ားသည္ မည္မွ်ထိေရာက္သည္ကို မည္သူတို႔ ဆန္းစစ္ၾကည္ပါသနည္း။
ယခုေဆာင္းပါးမွာ Compentency Standard အေၾကာင္းေရးမည္ျဖစ္၍ သက္ႀကီးသင္တန္းမ်ား၌ သင္ၾကားရမည့္ နည္းစနစ္မ်ား ကို ခ်န္ခဲ့ပါမည္။ ေနာင္ ေဆာင္းပါးသီးသန္႔ေရးပါမည္။

(၂) ကြ်မ္းက်င္လိမၼာသူ (Competent Person)

            ေရပိုက္သြယ္တန္းသူ၊ လွ်ပ္စစ္မီးႀကိဳးသြယ္တန္းသူ၊ စက္ျပင္သူ၊ အလွျပင္သူ၊ ဆံပင္ညွပ္သူ၊ မုန္႔ဖုတ္သူ၊ ဂေဟေဆာ္သူ၊ သင္တန္းပို႔ခ်သူ၊ ေဟာေျပာသူ စသည့္ ႏႈတ္မႈလက္မႈ အတတ္ပညာရွင္အားလံုးတြင္ သူတို႔ သိသင့္သိထိုက္၊ တတ္သင့္တတ္ထိုက္သည့္ အရာမ်ားရိွ၏။ သူသိသင့္သည္ကိုသိမွ၊ တတ္သင့္သည္ကိုတတ္မွ တကယ့္ အရည္အေသြး ျပည့္၀ေသာ အတတ္ပညာရွင္ ျဖစ္မည္။ သူမ်ားလုပ္တာ ၾကည့္ရံု၊ မွတ္ရံုမွ်ျဖင့္ တကယ္တတ္သည့္သူ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ အဘယ္ကဲ့သို႔ကြာသနည္းဆိုလွ်င္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေဒါက္တာရမ္းကု ကြာသကဲ့သို႔ ကြာပါသည္။
            မည္သည့္အလုပ္ကိုလုပ္သူသည္ မည္သည္တို႔ကို တတ္ထားရမည္ဟု သတ္မွတ္ထားျခင္းသည္ Competency Standard ျဖစ္၏။ ဤစံႏႈန္းသည္ သူတစ္ေယာက္၊ ငါတစ္ေပါက္ ျဖစ္ေနလို႔မရ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး တေျပးညီျဖစ္ေနရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤစံႏႈန္းကို National Competency Standard ဟု ေခၚ၏။ ဆိုလိုသည္မွာ စက္ျပင္ဆရာမွန္လွ်င္ ရန္ကုန္က စက္ျပင္ဆရာ၊ မႏၱေလးက စက္ျပင္ဆရာ၊ ေမာ္လၿမိဳင္က စက္ျပင္ဆရာ၊ ေတာင္ႀကီးက စက္ျပင္ဆရာ၊ မည္သည့္စက္ျပင္ဆရာျဖစ္ေစ စက္ျပင္ဆရာတစ္ဦး သိ၊ တတ္ထားရမည္တို႔ကို တတ္၊ သိ၊ နားလည္ထားရမည္ ျဖစ္၏။ ဤကဲ့သို႔ တကယ္တတ္၊ သိထားမွ ထိုသူကို competent person ဟု ေခၚသည္။
            Competent Person ကို KSA ဟူေသာ အရည္အေသြးသံုးရပ္ျဖင့္ သတ္မွတ္သည္။

K – Knowledge = သိျခင္း
S – Skill = တတ္ျခင္း
A – Attitude (Attribute) = ေစတနာပါျခင္း (အရည္အေသြးျပည့္၀ျခင္း)
            Knowledge ဟူသည္ စာေတြ႔ (သေဘာတရား)။ Skill ဟူသည္ လက္ေတြ႔ (ကြ်မ္းက်င္မႈ)။ Attitude ဟူသည္ မိမိအလုပ္အေပၚ ေစတနာထားျခင္း၊ မွန္မွန္ကန္ကန္လုပ္ကိုင္ေပးသည့္ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ရိုးသားမႈ ျဖစ္၏။
            လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္က “သေဘာတရားမပါေသာ လက္ေတြ႔သည္ အကန္းႏွင့္တူ၍၊ လက္ေတြ႔မပါေသာ သေဘာတရားသည္ အက်ိဳးႏွင့္တူသည္” ဟု ေဆာင္ပုဒ္ရိွခဲ့၏။ အလြန္မွန္လွေသာစကား ျဖစ္ေလသည္။
            ဥပမာျပရလွ်င္ စက္ျပင္ဆရာတစ္ဦးသည္ Four stroke cycle, two stroke cycle မ်ားအေၾကာင္းနားလည္ထားရမည္။ Fuel injection system အေၾကာင္း၊ Ignition system အေၾကာင္း သိထားရမည္။ သို႔မွ အင္ဂ်င္ပ်က္၍ ျပင္သည့္အခါ သူ႔အပိုင္းႏွင့္သူ စနစ္တက် အျပစ္ရွာတတ္မည္။ တကယ္ပ်က္ေနသည့္အပုိင္းကို ေသေသခ်ာခ်ာသိကာ အမွန္တကယ္ ျပင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
            သို႔တိုင္ ပါးစပ္ကခ်ည္း ဆီေပးစနစ္ (fuel system) အေၾကာင္း ေျပာေနလို႔မျဖစ္ေသး။ ပံုဆဲြၿပီး ရွင္းျပတတ္ရံုႏွင့္ တတ္သည္ မေခၚႏိုင္ေသး။ ကာဘရိုက္တာကို ကိုယ္တိုင္ျဖဳတ္၊ ကိုယ္တိုင္တပ္၊ ကိုယ္တိုင္ေခ်းေဆးတတ္မွ တကယ္တတ္သည္ဟု ေခၚႏိုင္သည္။
            ထိုကဲ့သုိ႔ပင္ ေခ်ာဆီပို႔စနစ္ (lubricating system) တြင္လည္း ေခ်ာဆီပု႔ိစနစ္တစ္ခုတည္း သိရံုမွ်မဟုတ္မူ၍ ေခ်ာဆီအမ်ိဳးအစား မ်ား၊ မည္သည့္ရာသီတြင္ မည္သည့္ေခ်ာဆီကို သံုးရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မည္သည့္ေခ်ာဆီကို သံုးလွ်င္ အဆင္ေျပသည္ စသည္တို႔ကိုပါ ေရြးခ်ယ္တတ္ရမည္။ ေခ်ာဆီပန္႔ကို ကိုယ္တိုင္ ျဖဳတ္၊ တပ္ တတ္ရမည္။ 
            ထို႔အတူ စက္ခ်ဳပ္သမတစ္ဦးသည္လည္း ဖ်င္စကိုညွပ္တတ္ရံု၊ စက္နင္းတတ္ရံုမွ်ျဖင့္ မၿပီး။ ခ်ည္ထည္၏ သေဘာတရား၊ ပိုးထည္၊ ႏိုင္လြန္ထည္တို႔၏ သေဘာသဘာ၀ကို သိရသည္။ အပ္ခ်ဳပ္စက္တစ္လံုး၏ တည္ေဆာက္ပုံကို နားလည္ရသည္။ ခ်ည္ေက်ာ္ေတြမ်ားေနလွ်င္ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ခ်ိန္ညိွတတ္ရမည္။
            ဤကဲ့သို႔ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္တစ္ဦး သိ၊ တတ္ထားရမည့္အရာမ်ားကို စာျဖင့္ခ်ေရးကာ စံႏႈန္းတစ္ခုျပဳလွ်က္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးလိုက္နာ သံုးစဲြေစျခင္းကို အမ်ိဳးသားကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard) ဟု ေခၚ၏။
           
(၃) အမ်ိဳးသား ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard)

            ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္းဆိုသည္မွာ လုပ္ငန္းတစ္ခုကို လုပ္တတ္ရံုမွ်သာမကပဲ ထိုလုပ္ငန္းႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေျပာအဆို ကြ်မ္းက်င္မႈ၊ လိုအပ္ေသာ အတြက္အခ်က္မ်ားကို တြက္တတ္မႈ၊ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မႈ စသည္အားလံုးပါသည္။
            ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတြင္ မိမိႏိုင္ငံ၏ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္ အေနအထားအလိုက္ အမ်ိဳးသားကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္းကို ေရးဆဲြခ်မွတ္ထားရန္ လိုပါသည္။ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား၊ သင္တန္းမ်ားတြင္ (သင္တန္းေက်ာင္း ႀကီးငယ္မဟူ၊ ပုဂၢလိကသင္တန္း၊ အစိုးရသင္တန္းျဖစ္ေစ) သင္တန္းမ်ားပို႔ခ်ေသာအခါ ထို အမ်ိဳးသားကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္းကို လက္ကိုင္ထားကာ ထိုစံႏႈန္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားျပည့္မီေအာင္ သင္ၾကားေပး ရမည္။
            သင္တန္းၿပီးဆံုးေသာအခါ သင္တန္းသားမ်ားကို ကြ်မ္းက်င္မႈအကဲျဖတ္စစ္ေဆးျခင္း (Assessment) လုပ္ရပါသည္။ လက္ေတြ႔လည္း လုပ္တတ္သည္၊ စာေတြ႔ဗဟုသုတလည္း ျပည့္စံုၿပီဆိုမွ ထိုသူကို ကြ်မ္းက်င္သူ (competent person) အျဖစ္ သတ္မွတ္သည္။ မည္သည့္လုပ္ငန္းကိုမဆို ထို ကြ်မ္းက်င္သူ (competent person) အားသာလုပ္ရန္ ခြင့္ျပဳရပါမည္။ သို႔မွသာ အရည္အေသြးျပည့္မီေသာ ထုတ္ကုန္ (product)၊ ၀န္ေဆာင္မႈ (service) မ်ားကို ရရိွမည္ျဖစ္ပါသည္။
            အမ်ိဳးသား ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard) ေရးဆဲြရာတြင္ ေအာက္ပါ နယ္ (၅) ခုကို မလဲြမေသြ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္။

(၄) ကြ်မ္းက်င္မႈအတြက္ နယ္ ၅ မ်ိဳး (5 Dimensions of Competency In Action)

ကြ်မ္းက်င္မႈတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း နယ္ (၅) ခုရိွသည္။ ဤသည္ကို လူနာထံမွ ေသြးေဖာက္ရေသာ သူနာျပဳတစ္ဦး၏ ဥပမာ ျဖင့္ရွင္းျပပါမည္။

လုပ္ငန္းကြ်မ္းက်င္မႈ
(Task Skills)
သူနာျပဳသည္ ေသြးေဖာက္ရန္အတြက္ ေသြးေဖာက္သည့္ကိရိယာကို ႏိုင္ႏိုင္နင္းနင္း ကြ်မ္းက်င္စြာ ကိုင္တြယ္ႏိုင္သည္။
လုပ္ငန္းစီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ
(Task Management Skills)
ေသြးေဖာက္ျခင္းကိုသာမက အပ္ကို မည္သို႔ထားရမည္၊ မည္ကဲ့သို႔ စြန္႔ပစ္ရမည္ ကိုလည္း သိသည္။
အေရးေပၚစီမံျခင္းဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ
(Contingency Management Skills)
ေသြးေဖာက္စဥ္ ေသြးထုတ္သည့္အပ္ႏွင့္ပိုက္ ေကာင္းေကာင္းအလုပ္မလုပ္ပါက မည္ကဲ့သို႔လုပ္ရမည္ကို သိသည္။
တာ၀န္၀တၱရားဆိုင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ
(Role and Job Environment Skills)
အကယ္၍ ေသြးေဖာက္ေနစဥ္ လူနာမူးေမ့သြားပါက အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ကာ မည္သို႔လုပ္ရမည္ကို သိသည္။
ကြ်မ္းက်င္မႈကို လဲႊေျပာင္းအသံုးခ်တတ္မႈ
(Transfer Skills)
လူႀကီးမ်ားအား ေသြးေဖာက္နည္းကို သင္ၾကားထားေသာ္လည္း ထိုအသိပညာကို ကေလးငယ္မ်ားအား ေသြးေဖာက္ရာတြင္လည္း အသံုးခ်တတ္သည္။

(၅) အမ်ိဳးသား ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard) နမူနာ

            အမ်ိဳးသား ကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard) အေၾကာင္း ထင္သာျမင္သာရိွေစရန္ စင္ကာပူမွ နမူနာတစ္ခုကို အက်ဥ္းရံုး၍ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစား                         - အစားအစာႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာ
ကြ်မ္းက်င္မႈအမ်ိဳးအစား                     - အစားအစာႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္း
ကြ်မ္းက်င္မႈဘာသာရပ္                      - အစားအစာႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာမ်ားကို အႏၱရာယ္ကင္းစြာကိုင္တြယ္ျခင္းႏွင့္ အစီအစဥ္မ်ား
သင္တန္းခ်ိန္နာရီေပါင္း                      - ၁၂ နာရီ
သင္တန္းရည္ရြယ္ခ်က္                      - တစ္ကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးကို ထိန္းသိမ္းတတ္ေစရန္
                                                - အစားအေသာက္မ်ား ျပင္ဆင္ရန္သံုးသည့္ ကိရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္အသံုးခ်တတ္ေစရန္
                                                - အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ခ်က္ျပဳတ္တတ္ေစရန္
                                                - အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ျပင္ဆင္တတ္ေစရန္
                                                - အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ သိုေလွာင္တတ္ေစရန္
            - အစားအေသာက္မ်ားသိုေလွာင္သည့္ေနရာ၊ ခ်က္ျပဳတ္ ျပင္ဆင္သည့္ေနရာ၊
  တည္ခင္းေကြ်းေမြးသည့္ေနရာမ်ားကို ေကာင္းစြာထိန္းသိမ္းတတ္ေစရန္

ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္
မသိမျဖစ္ သိထားရမည့္ ဗဟုသုတမ်ား
၁။ တစ္ကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးကို ထိန္းသိမ္းျခင္း
Ø ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား (ဥပမာ- တိုက္ဖိြဳက္၊ ၀မ္းကိုက္ျခင္း)
Ø အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ပ်ံ႔ပြားပံု
Ø တစ္ကုိယ္ရည္မသန္႔ရွင္းမႈေကာင္းလွ်င္ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ပံု
Ø ဆိုင္မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)
၂။ အစားအေသာက္မ်ား ျပင္ဆင္ ရန္သံုးသည့္ အိုးခြက္ပန္းကန္ မ်ား၊ ကိရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္ အသံုးခ်ျခင္း

Ø ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား
Ø အစားအေသာက္ကို ကူးစက္ညစ္ေထးျခင္း အဓိပၸာယ္
Ø အညစ္အေထးမ်ား တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ပ်႔ံပြားပံု (cross contamination)
Ø အစားအေသာက္ကို ကူးစက္ညစ္ေထးသည့္ အရာမ်ား (food cantaminants)
Ø (ဥပမာ - ပိုးသတ္ေဆး၊ သတၱဳ၊ မီသိုင္းအယ္လ္ကိုေဟာ စသည္)
Ø အစားအေသာက္ထဲတြင္ ပိုးမႊားမ်ားပ်ံ႔ပြားျခင္းႏွင့္ အပူခ်ိန္ဆက္စပ္ေနပံု
Ø အစားအေသာက္မ်ား ေဆးေၾကာသန္႔စင္ရာတြင္ သန္႔ရွင္းေသာေရ၊ ဆပ္ျပာတို႔ အသံုးျပဳရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø မသန္႔ရွင္းေသာ စဥ့္နီတံုး၊ ဒါး၊ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္မ်ား၏ အႏၱရာယ္
Ø မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)
၃။ အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း
Ø ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား
Ø အညစ္အေထးမ်ား တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ပ်႔ံပြားပံု (cross contamination)
Ø အစားအေသာက္ကို ကူးစက္ညစ္ေထးသည့္ အရာမ်ား (food cantaminants)
Ø (ဥပမာ - ပိုးသတ္ေဆး၊ သတၱဳ၊ မီသိုင္းအယ္လ္ကိုေဟာ စသည္)
Ø အစားအေသာက္ထဲတြင္ ပိုးမႊားမ်ားပ်ံ႔ပြားျခင္းႏွင့္ အပူခ်ိန္ဆက္စပ္ေနပံု
Ø အစားအေသာက္မ်ား ေဆးေၾကာသန္႔စင္ရာတြင္ သန္႔ရွင္းေသာေရ၊ ဆပ္ျပာတို႔ အသံုးျပဳရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø အစားအေသာက္မ်ားခ်က္ျပဳတ္ရာ၌ သန္႔ရွင္းေသာေရကို အသံုးျပဳရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø အဆိပ္သင့္တတ္ေသာ အသီးအႏွံ၊ အသားငါးမ်ား (ဥပမာ - မိႈ၊ ဖားျပဳတ္) အား သိထားျခင္း
Ø မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)
၄။ အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ျပင္ဆင္ျခင္း
Ø ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား (ဥပမာ- တိုက္ဖိြဳက္၊ ၀မ္းကိုက္ျခင္း)
Ø အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ပ်ံ႔ပြားပံု
Ø အညစ္အေထးမ်ား အစားအေသာက္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ပ်႔ံပြားပံု
Ø အညစ္အေထးမ်ား အစားအေသာက္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ မပ်႔ံပြားရန္ ကာကြယ္ေရး အေရးႀကီးပံု
Ø ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အစားအေသာက္မ်ားကို သတၱဳျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ထုပ္ပိုးပစၥည္းမ်ား၊ သတၱခ်ိတ္မ်ား မသံုးရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø အစားအေသာက္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးေသာယာဥ္အား အျခားပစၥည္းမ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရာတြင္ အသံုးမျပဳရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø အခ်ိဳ႔အစားအေသာက္မ်ားသည္ အဘယ္ေၾကာင့္ အလြန္အႏၱရာယ္ရိွသနည္း
Ø အႏၱရာယ္ရိွေသာအစားအေသာက္မ်ားကို ကုိင္တြယ္ရာတြင္ ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမည့္အခ်က္မ်ား
Ø မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)
၅။ အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ သုိေလွာင္ျခင္း
Ø  ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø  အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား (ဥပမာ- တိုက္ဖိြဳက္၊ ၀မ္းကိုက္ျခင္း)
Ø  အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ပ်ံ႔ပြားပံု
Ø  အညစ္အေထးမ်ား အစားအေသာက္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ပ်႔ံပြားပံု
Ø  အစားအေသာက္မ်ားကို သင့္ေတာ္ေသာအပူခ်ိန္တြင္ သုိေလွာင္ထားရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø  အစားအေသာက္သိုေလွာင္သည့္ေနရာကို သင့္ေတာ္ေအာင္ျပဳျပင္စီမံျခင္း အေရးႀကီးပံု
Ø  အစားအေသာက္သိုေလွာင္သည့္ေနရာ၊ ျပဳျပင္သည့္၊ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ေနရာမ်ားသည္ အိမ္သာ၊ ေရခ်ိဳးခန္း၊ ဓာတုပစၥည္းမ်ားထားသည့္ေနရာ၊ သန္႔ရွင္းေရးပစၥည္းမ်ား သိမ္းထား သည့္ေနရာ၊ အမိႈက္ပံု စသည္တို႔မွ ေ၀းႏိုင္သမွ်ေ၀းေ၀း ထားရန္ အေရးႀကီးပံု
Ø  ဦးစြာေရာက္လာသည့္ အစားအေသာက္ကို ဦးစြာထုတ္သံုးသည့္စနစ္ အေရးႀကီးပံု
Ø  မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)
၆။ အစားအေသာက္ျပင္ဆင္ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ေနရာ၊ တည္ခင္း ဧည့္ခံသည့္ေနရာ ႏွင့္ သိုေလွာင္ သည့္ေနရာမ်ားကို အသင့္ေတာ္ဆံုး အေနအထားတြင္ ထိန္းထားျခင္း
Ø ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မိႈစသည့္ပုိးမႊားမ်ားအေၾကာင္း
Ø အစာေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာေရာဂါမ်ား (ဥပမာ- တိုက္ဖိြဳက္၊ ၀မ္းကိုက္ျခင္း)
Ø အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ပ်ံ႔ပြားပံု
Ø အညစ္အေထးမ်ား အစားအေသာက္တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ တစ္ခုမွတစ္ခုသို႔ ပ်႔ံပြားပံု
Ø ပုရြက္ဆိတ္၊ ပုိးဟပ္၊ ယင္၊ ၾကြက္စေသာ အေကာင္ပေလာင္မ်ား အစားအေသာက္မ်ားဆီ မလာႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေရး အေရးႀကီးပံု
Ø အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ားႏွင့္ ၾကြက္မ်ား လာေရာက္စားေသာက္ၾကသည့္ သေကၤတ၊ အမွတ္လကၡဏာမ်ား
Ø အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ားပ်႔ံပြားပံု
Ø မသန္႔ရွင္းပါက အမွတ္ေလွ်ာ့သည့္စနစ္ (PDS – Points Demerit System)

မွတ္ခ်က္။             ။ သိထားရမည့္ ဗဟုသုတမ်ားကို Underpinning Knowledge (UK) ဟု ေခၚပါသည္။ ဤသည္တို႔ကို သင္တန္းသား မ်ား တကယ္သိမသိဆိုသည္ကို ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖဆိုေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ႏႈတ္ေမးျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း စစ္ေဆးႏိုင္ပါသည္။

လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္မႈ မွတ္ေက်ာက္မ်ား (Performance Criteria (PC))

၁။ ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္ (CE - Competency Element) - တစ္ကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးကို ထိန္းသိမ္းျခင္း

လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္မႈ မွတ္ေက်ာက္မ်ား
ပါ၀င္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ား
၁၊ ၁။ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ
- အိမ္သာတက္ၿပီးတိုင္း၊ နားခ်ိန္မွျပန္လာတိုင္းတြင္ လက္ကို ဆပ္ျပာ၊
  ေရေႏြးတို႔သံုးလွ်က္ စင္ၾကယ္သန္႔ရွင္းစြာ ေဆးေၾကာျခင္း
- လက္သည္းမ်ားကုိ ညွပ္ထားျခင္း၊ လက္သည္း ဆိုးေဆးမ်ား မဆိုးျခင္း၊
  သန္႔ရွင္းစြာထားျခင္း
- သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ အ၀တ္အစားမ်ား၊ အေပၚ၀တ္အက်ႌမ်ား
  ၀တ္ဆင္ျခင္း
- ဆံပင္မ်ားကို သပ္ယပ္စြာထံုးေႏွာင္ထားျခင္း၊ ေနာက္လွန္ၿဖီးခါ ဆံညွပ္
  မ်ားျဖင့္ ထိုးထားျခင္း၊ ဆံပင္အုပ္ေဆာင္းမ်ားျဖင့္ ဖံုးထားျခင္း
- ဒါးရွရာ၊ အနာမ်ားကို ေရစိုခံပလာစတာမ်ား ျဖင့္စည္းေႏွာင္ထားျခင္း၊
  တစ္ခါသံုးလက္အိတ္မ်ားသံုးျခင္း

၁၊ ၂။ က်န္းမာေရးေကာင္းမွ အလုပ္လုပ္ျခင္း
- တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါကို ၃ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္စစ္ေဆးျခင္း
- အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္လွ်င္ ၃ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ တီဘီေရာဂါရိွမရိွ စစ္ေဆးျခင္း
- ဖ်ားနာေနစဥ္၊ ၀မ္းေလွ်ာေနစဥ္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း၊ အစားအေသာက္
  ျပင္ဆင္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
- ဖ်ားနာလွ်င္ ဆရာ၀န္ထံ အျမန္ျပျခင္း

၁၊ ၃။ ညစ္ပတ္ေသာ၊ တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းမႈမရိွေသာ အျပဳအမူ
       မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
- ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ တံေတြးေထြးျခင္း၊ ႏွာေခါင္းႏိႈက္ျခင္း
- နားအတြင္း လက္ျဖင့္ႏိႈက္ျခင္း
- ဆံပင္သပ္ျခင္း၊ ေခါင္းၿဖီးျခင္း
- အစားအေသာက္မ်ားအနီး ႏွာေခ်ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
- ေခြ်းမ်ားကို လက္ျဖင့္သုတ္ျခင္း
- အစားအေသာက္မ်ားအတြင္း ျပဳတ္က်ႏိုင္သည့္ လက္စြပ္၊ လက္ေကာက္
  စသည့္ လက္၀တ္ရတနာမ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္း
- လက္ညိႈးျဖင့္္ႏိႈက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေယာက္မကို လက္ျဖင့္သပ္ၿပီး
  ေသာ္လည္းေကာင္း ဟင္းၿမီးျခင္း

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  ဆပ္ျပာ၊ လက္ေဆးခြက္၊ လက္ေဆးဇလံု
Ø  ဆံပင္အုပ္ေဆာင္း၊ ဆံညွပ္မ်ား
Ø  အေပၚ၀တ္အက်ႌ (apron)
Ø  ေရစိုခံပလာစတာမ်ား

ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø လုပ္ငန္းခြင္ တစ္ကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းမႈ
Ø အ၀တ္အစား
Ø ကူးစက္တတ္ေသာ တီဘီေရာဂါရိွမရိွ စစ္ေဆးျခင္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား
Ø ေဖာက္သည္မ်ား

ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

၂။ ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္ (CE - Competency Element) - အစားအေသာက္မ်ား ျပင္ဆင္ရန္သံုးသည့္ ကိရိယာမ်ားကို ကိုင္တြယ္အသံုးခ်ျခင္း
၂၊ ၁။ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ အိုးခြက္မ်ား၊ ေယာက္မ၊ဒါး၊ စဥ့္နီတံုး၊ ျငဳပ္ဆံု၊ အစားအေသာက္မ်ား ထည့္သည့္ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္မ်ား အစရိွ သည္တို႔ကို ဆပ္ျပာ၊ ေရပူမ်ားသံုးလွ်က္ ေသခ်ာစြာ ေဆးေၾကာျခင္း
- ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ သားငါးအၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ဦးစြာသန္႔ရွင္းျခင္း၊
- ေရျဖင့္အၾကမ္းေဆးျခင္း၊ ဆပ္ျပာေရျဖင့္ စိမ္ထားျခင္း၊
- အုိးခြက္ပန္းကန္မ်ားကို ေရသန္႔ျဖင့္ ေသခ်ာစြာေဆးေၾကာျခင္း၊
  အေျခာက္ခံျခင္း

၂၊ ၂။ ခ်က္ျပဳတ္သည့္ အိုးခြက္မ်ား၊ ေယာက္မ၊ ဒါး၊ စဥ့္နီတံုး၊ ျငဳပ္ဆံု၊ အစားအေသာက္ထည့္သည့္ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္ အစရိွသည္တို႔ကို အသံုးျပဳၿပီးၿပီးခ်င္း အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ခ်က္ခ်င္းေဆးေၾကာျခင္း
- ခ်က္ျပဳတ္ေသာ အိုး၊ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္စသည္တို႔ကို ညသိပ္မထားဘဲ သံုးၿပီးၿပီးခ်င္း ေဆးေၾကာျခင္း
- စဥ့္နီတံုးႏွင့္ ဒါးတို႔ကို အသားငါး စသည္တို႔ကုိ တစ္ခါခုတ္ၿပီးတိုင္း တစ္ခါေဆးျခင္း
 
၂၊ ၃။ ခ်က္ျပဳတ္ေသာ အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ားကို ပန္းကန္စင္မ်ား၊ ေၾကာင္အိမ္၊ ဘီရိုမ်ားထဲတြင္ လံုၿခံဳစြာ သိမ္းဆည္းျခင္း

၂၊ ၄။ ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာ၊ အျပစ္အနာအဆာမရိွေသာ အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ားကိုသာသံုးျခင္း
- ကြဲေနေသာအိုးမ်ား၊ ပန္းကန္မ်ား၊ စဥ့္နီတံုးမ်ားကို လႊင့္ပစ္ျခင္း၊ အရိုးက်ိဳးေနေသာဒါးမ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း
- တစ္ခါသံုး ခြက္၊ ပန္းကန္၊ ဇြန္းမ်ားကို ျပန္မသံုးဘဲ သံုးၿပီးသည္ႏွင့္ လႊင့္ပစ္ျခင္း

၂၊ ၅။ လက္သုတ္ပု၀ါမ်ားကို ခဲြျခားသံုးျခင္း
- အစားအေသာက္ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္သံုးသည့္ ပု၀ါ
- စားပဲြမ်ားသုတ္သည့္ ပု၀ါ
- လက္သုတ္သည့္ လက္သုတ္ပု၀ါ

၂၊ ၆။ ပန္းကန္ခြက္ေယာက္မ်ားသုတ္သည့္ပု၀ါ၊ စားပဲြခင္း၊ ပု၀ါ၊ လက္သုတ္ပု၀ါမ်ားကို ပံုမွန္ေလွ်ာ္ဖြပ္ျခင္း

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  ပန္းကန္ေဆးဆပ္ျပာ၊ လက္ေဆးဆပ္ျပာ
Ø  ပု၀ါ၊ လက္သုတ္ပု၀ါမ်ား
Ø  ပန္ကန္ေဆးအင္တံု
Ø  အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ားတင္သည့္စင္၊ ေၾကာင္အိမ္၊ ဘီရို
ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø ပန္းကန္ခြက္ေယာက္မ်ားေဆးျခင္း၊ လက္သုတ္ပု၀ါ၊ ပု၀ါမ်ားေလွ်ာ္ဖြပ္ျခင္း
Ø ဒါးမ်ား၊ စဥ့္နီတံုးမ်ားအသံုးျပဳပံု
Ø ပ်က္စီးေနေသာ၊ မေကာင္းေတာ့ေသာ အိုး၊ ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္၊ ဒါးမ်ားကို ပစ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား


ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

၃။ ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္ (CE - Competency Element) - အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း
၃၊ ၁။ သန္႔ရွင္းလတ္ဆတ္ၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ဟင္းခ်က္ ပစၥည္းမ်ားကို သံုးပါ။
- သင့္ေတာ္ေသာ အပူခ်ိန္တြင္ သိုေလွာင္ထားေသာ ပစၥည္းမ်ား
- ရက္မလြန္ေသးေသာပစၥည္းမ်ား၊ ဆိုင္ေပၚ၌သုိေလွာင္ထားခ်ိန္ မၾကာေသးေသာ ပစၥည္းမ်ား
- မိႈတက္ျခင္း၊ ပိုးစားျခင္းတို႔ကင္းေသာ ပစၥည္းမ်ား

၃၊ ၂။ ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ ေသာက္၍ရေသာေရကိုသာ သံုးျခင္း

၃၊ ၃။ ခဲေနေသာ အစားအေသာက္မ်ားအား အရည္ေဖ်ာ္ျခင္း
- ေရခဲေသတၱာအတြင္း၌ အရည္ေပ်ာ္ေစျခင္း (အခန္းအပူခ်ိန္၌ မဟုတ္)
- မခ်က္ျပဳတ္မီ လံုး၀အရည္ေပ်ာ္သြားေစျခင္း
- ေပ်ာ္က်လာေသာ ေရမ်ားအား ေသခ်ာစြာခံယူစြန္႔ပစ္ျခင္း

၃၊ ၄။ အစားအေသာက္မ်ားကို မခ်က္ျပဳတ္မီ ေသခ်ာစြာေဆးေၾကာျခင္း
- ေရေလာင္း၍ေဆးျခင္း
- ေရဇလံုအတြင္း ႏွစ္၍ေဆးျခင္း
- အခြံႏႊာျခင္း ႏွင့္ အခြံႏႊာၿပီးေနာက္ ေသခ်ာစြာေဆးျခင္း

၃၊ ၅။ ခ်က္ျပဳတ္ရန္ ဟင္းခ်က္ပစၥည္းမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ရန္သတ္မွတ္ထား ေသာေနရာတြင္သာ ျပင္ဆင္ျခင္း
- ၾကမ္းေပၚတြင္ လုပ္ကိုင္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း
- အိမ္သာ၊ ေရေျမာင္းစသည့္အနီးအနားတို႔တြင္ မလုပ္ကိုင္ျခင္း

၃၊ ၆။ ပိုးမႊားမ်ား မကူးစက္ႏိုင္ေစရန္ သားစိမ္း၊ ငါးစိမ္းမ်ားခုတ္သည့္ စဥ့္နီတံုးႏွင့္ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးသား ဟင္းလ်ာမ်ားလွီးသည့္ စဥ့္နီတံုးကို ခဲြျခားထားပါ။

၃၊ ၇။ အသားႀကိတ္စက္မ်ားကို စာကပ္ၿပီး သီးျခားခဲြထားပါ။

၃၊ ၈။ အစားအစာကို ေသခ်ာစြာ က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ပါ။
- ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ လိုအပ္ေသာ အပူခ်ိန္ရပါေစ။
- ေကာင္းစြာက်က္ရန္လိုအပ္ေသာ အခ်ိန္အျပည့္အ၀ ခ်က္ပါ။

၃၊ ၉။ ဟင္းမ်ားကို ေကာင္းစြာ ျပန္ေႏႊးျခင္း
- အပူခ်ိန္ ၇၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ျဖင့္ အနည္းဆံုး ၂ မိနစ္ၾကာေအာင္ ေႏႊးပါ။
- အစားအေသာက္တစ္ခုတည္းကို တစ္ရက္အတြင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္ေႏႊးျခင္း မလုပ္ပါႏွင့္။ သို႔မဟုတ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပန္ေႏႊးၿပီး ၂ ရက္၊ ၃ ရက္ ၾကာေအာင္ သိမ္းဆည္းထားျခင္းမ်ိဳး မလုပ္ပါႏွင့္။

၃၊ ၁၀။ အႏၱရာယ္မ်ားသည့္အစားအေသာက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာကိုင္တြယ္ ခ်က္ျပဳတ္ပါ။
- အခြံပါေသာပင္လယ္စာမ်ား၊ ေယာက္သြား၊ ခရု၊ ျပည္ႀကီးငါး၊ ေက်ာက္ပုစြန္ စသည္
- ၾကက္သားအစိမ္းႏွင့္ ၾကက္ဥမ်ား
- အသားစိမ္းမ်ားႏွင့္ အသားအေျခခံ စားေသာက္ကုန္မ်ား
- အစိမ္းစား သို႔မဟုတ္ မက်က္တက်က္အစားအေသာက္မ်ား၊ ဥပမာ - ဆလပ္ရြက္၊ သခြားသီး၊ ႏို႔၊ ၾကက္ဥအကာက်က္ စသည္

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  လက္အိတ္မ်ား
Ø  သာမိုမီတာ
Ø  ဒါး၊ စဥ့္နီတံုး၊ အခြံႏႊာဒါး စသည္
Ø  ေရခဲေသတၱာ၊ မီးဖို၊ ေမႊစက္၊ ျငဳပ္ဆံု၊ ျငဳပ္က်ည္ေပြ႔၊ အသားႀကိတ္စက္ စသည္

ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø အစားအေသာက္ေဆးေၾကာျခင္း
Ø ေရခဲအရည္ေဖ်ာ္ျခင္း
Ø အသားႀကိတ္ျခင္း
Ø ထမင္းဟင္းခ်က္သည့္အပူခ်ိန္ ညိွျခင္း
Ø အႏၱရာယ္မ်ားသည့္ အစာမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား

ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

၄။ ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္ (CE - Competency Element) -အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ ျပင္ဆင္ျခင္း
၄၊ ၁။ အသင့္စားႏိုင္ေသာအစားအေသာက္မ်ား၊ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အစားအစာ မ်ားကို ကိုင္တြယ္၊ ျပင္ဆင္ရာတြင္ တစ္ခါသံုးလက္အိတ္မ်ား သံုးပါ။
- လက္အိတ္မ်ား စုတ္ၿပဲ၊ ညစ္ပတ္ေနလွ်င္ အသစ္လဲပါ။
- သားစိမ္း၊ ငါးစိမ္းကိုင္ေသာလက္အိတ္ႏွင့္ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးအစားအေသာက္ မ်ားကိုင္ေသာ လက္အိတ္ကို ခဲြထားပါ။

၄၊ ၂။ အစားအေသာက္မ်ားျပင္ဆင္ရာတြင္ ေဘးမကင္းသည့္ အျပဳအမူ မ်ားကို ေရွာင္ပါ။ ဥပမာ -
- ပလတ္စတစ္အိတ္မ်ားဖြင့္ရန္ အိတ္ကို ေလျဖင့္မႈတ္ျခင္း၊ လက္ကို တံေတြးဆြတ္ၿပီး ပြတ္ျခင္း
- လက္အိတ္မပါဘဲ အစားအေသာက္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ျခင္း
- အစားအေသာက္မ်ားျပင္ေနစဥ္ ပိုက္ဆံကိုင္တြယ္ျခင္း
- အစားအေသာက္မ်ားကို မဖံုးအုပ္ဘဲထားသျဖင့္ ယင္နားျခင္း၊ ပုရြက္ဆိတ္ မ်ားတက္ျခင္း၊ ပိုးဟပ္မ်ားလာျခင္း၊ ဖံုတက္ျခင္း၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚ ဖိတ္စဥ္ က်ျခင္း
- အသစ္ေရာက္လာေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို လက္က်န္ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ေရာထားျခင္း

၄၊ ၃။ အစားအေသာက္မ်ား သယ္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္းအတြက္ ပန္းကန္၊ ဇြန္း၊ ဗန္း၊ ဖန္ခြက္ စသည္တို႔ကို သံုးပါ။
- ခြက္မ်ားကို လက္ျဖင့္မကိုင္ဘဲ ညွပ္ျဖင့္ကိုင္တြယ္ျခင္း
- ဖန္ခြက္မ်ားသယ္ရန္ ဗန္းမ်ားသံုးျခင္း
- အစားအေသာက္မ်ား ေပးျခင္း၊ ယူျခင္း၊ ျပင္ျခင္းတို႔အတြက္ ဇြန္း၊ ခက္ရင္း၊ ဒါးမ်ားသံုးျခင္း

၄၊ ၄။ အႏၱရာယ္မ်ားသည့္အစားအေသာက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာျပင္ဆင္ပါ။
- အခြံပါေသာပင္လယ္စာမ်ား၊ ေယာက္သြား၊ ခရု၊ ျပည္ႀကီးငါး၊ ေက်ာက္ပုစြန္ စသည္
- ၾကက္သားအစိမ္းႏွင့္ ၾကက္ဥမ်ား
- အသားစိမ္းမ်ားႏွင့္ အသားအေျခခံ စားေသာက္ကုန္မ်ား
- အစိမ္းစား သို႔မဟုတ္ မက်က္တက်က္အစားအေသာက္မ်ား၊ ဥပမာ - ဆလပ္ရြက္၊ သခြားသီး၊ ႏို႔၊ ၾကက္ဥအကာက်က္ စသည္

၄၊ ၅။ အစားအေသာက္မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ထုပ္ပိုးပါ။
- သန္႔ရွင္းၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ထုပ္ပုိးပစၥည္းမ်ားကို သံုးပါ။
- အစားအေသာက္မ်ားကို တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ သယ္ေဆာင္ရမည္ ဆိုလွ်င္ ႏႈတ္ခမ္းပါသည့္အဖံုး (အလြယ္တကူ ကြ်တ္မထြက္ႏိုင္) ပါေသာ ဘူးမ်ား သံုးပါ။
- အစားအေသာက္မ်ားထုပ္ပိုးရာတြင္ သံ၀ါယာႀကိဳး၊ တြယ္ခ်ိတ္၊ အပ္ စေသာ သတၱဳပစၥည္းမ်ား မသံုးပါႏွင့္။
- အစားအေသာက္မ်ား သိုေလွာင္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အိုး၊ ပန္းကန္ခြက္ ေယာက္မ်ားအတြင္းမွ ပန္းကန္ထဲသုိ႔လွယ္ထည့္ပါ။

၄၊ ၆။ အစားအေသာက္မ်ားကို တည္ခင္းျပသရာတြင္ လံုၿခံဳပါေစ။
- အစားအေသာက္မ်ား ခင္းက်င္းျပသရာတြင္ အဖံုးအကာပါေသာ မွန္ဘီရို သံုးပါ။
- အစားအေသာက္မ်ားကို တာရွည္ (တစ္ေန႔လံုး) ျပသထားရမည္ဆိုလွ်င္ သတ္မွတ္ထားေသာ အပူခ်ိန္တစ္ခုတြင္ ထိန္းသိမ္းထားပါ။

၄၊ ၇။ အစားအေသာက္မ်ားကို တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔သယ္ယူရာတြင္ အႏၱရာယ္ကင္းေစရန္ ေသခ်ာစြာထုပ္ပိုးပါ။
- သယ္ယူပို႔ေဆာင္မည့္ယာဥ္တြင္ အစားအေသာက္မ်ားသယ္ယူရန္ စင္မ်ား၊ ေသတၱာမ်ား ေသခ်ာစြာပါရိွပါေစ။
- အစားအေသာက္ထည့္သည့္ ဘူးမ်ားတြင္ ကြ်တ္မထြက္ႏိုင္ေသာ ေရလံု သည့္အဖံုးမ်ား ပါပါေစ။
- အစားအေသာက္သယ္မည့္ယာဥ္ကို သန္႔ရွင္းစြာထားပါ။
- အစားအေသာက္သယ္မည့္ယာဥ္ကို အစားအေသာက္မ်ားသယ္ရန္ အတြက္သာ သံုးပါ။ အျခားပစၥည္းမ်ား မသယ္ရ။

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  လက္အိတ္
Ø  ေယာက္ခ်ိဳဇြန္း၊ ေယာက္မ၊ ညွပ္ စသည့္ပစၥည္းမ်ား
Ø  အစားအေသာက္ ထုပ္ပိုးပစၥည္းမ်ား
Ø  သားေရကြင္း၊ ပလတ္စတစ္ႀကိဳး စသည့္ ခ်ည္ေႏွာင္ သည့္ ပစၥည္းမ်ား
Ø  အစားအေသာက္ထည့္သည့္ ဘူးမ်ား၊ ဥပမာ - စကၠဴ ဘူး၊ ပလတ္စတစ္ဘူး စသည္

ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø ဆန္ကုိ ကိုင္တြယ္ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း
Ø အႏၱရာယ္ရိွေသာပစၥည္းမ်ားကို ကိုင္တြယ္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား
Ø ေဖာက္သည္မ်ား

ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

၅။ အစားအေသာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာ သိုေလွာင္ျခင္း
၅၊ ၁။ သားစိမ္း၊ ငါးစိမ္း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို သင့္ေတာ္ေသာ ပံုး၊ ေသတၱာမ်ားအတြင္း ထည့္သြင္းသိမ္းဆည္းပါ။
- ထုပ္ပိုးပစၥည္းမ်ားသည္ သန္႔ရွင္းၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းပါေစ။
- အသားငါးမ်ားထည့္သည့္ ဘူး၊ ခြက္မ်ားတြင္ ႏႈတ္ခမ္းပါေသာ အဖံုး ရိွပါေစ။
- ခ်က္ျပဳတ္မည့္ အိုးခြက္မ်ားႏွင့္ သားစိမ္းငါးစိမ္းမ်ား မသိုေလွာင္ရ။

၅၊ ၂။ အစားအေသာက္မ်ားကို သင့္ေတာ္ေသာ အပူခ်ိန္တြင္ထားပါ။
- အပူေပးျခင္းအတြက္ အပူခ်ိန္သည္ ၆၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ အထက္တြင္ ရိွရမည္။
- ေအးခဲထားမည့္ အပူခ်ိန္သည္ ၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထက္ မပုိရ။

၅၊ ၃။ အစားအေသာက္မ်ားကို သင့္ေတာ္ေသာ အပူခ်ိန္တြင္ ထားပါ။
- ခဲထားရန္လိုသည့္အသားငါးမ်ား = - ၁၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထက္ မပုိရ။
- ေရခဲမုန္႔ = - ၂ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထက္ မပုိရ။
- ေအးခဲထားရန္လိုသည့္ အသားငါးစိမ္းမ်ား = ၀ မွ ၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္။
- ေရခဲေပ်ာ္ရန္ထားသည့္ အသားငါးမ်ား = ၀ မွ ၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္။
- ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား = ၇ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထက္ မပုိရ။
- အသီးအရြက္မ်ားကို လတ္ဆတ္ေနေစရန္ အပူခ်ိန္ကို ခ်ိန္ညိွထားပါ။
၅၊ ၄။ အသားငါးမ်ားကို ပုပ္သိုးမသြားေစရန္ အေအးခန္းထဲတြင္ထားပါ။
- ခ်ိန္ထားေသာအပူခ်ိန္ကို စစ္ေဆးပါ။
- ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးသားအစားအစာမ်ားကို အေပၚစင္တြင္ မခ်က္ရေသးေသာ အစားအစာမ်ားကို ေအာက္ဘက္ရိွစင္တြင္ ထားပါ။
- အစားအေသာက္မ်ားကိုေအးခဲထားစဥ္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆင့္မထားပါႏွင့္။
- အမ်ိဳးအစားမတူေသာ အသားငါးမ်ားကို သီးျခားစီ ခဲြထားပါ။

၅၊ ၅။ အသားမ်ားကို ၾကာရွည္ခံရန္ ေအးခဲထားပါ။ (freezed)
- ခ်ိန္ထားေသာအပူခ်ိန္ကို စစ္ေဆးပါ။
- အေအးခန္းအဖံုး၊ တံခါးမ်ားကို ေသခ်ာစြာပိတ္ပါ။
- ပစၥည္းမ်ားကို တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ထပ္မထားပါႏွင့္။
- အသားမ်ားကို အတံုးငယ္မ်ားတံုးၿပီးမွ အေအးခံပါ။

၅၊ ၆။ ကုန္ေျခာက္မ်ားကို ေဘးကင္းစြာသိုေလွာင္ပါ။
- ပစၥည္းတင္သည့္စင္သည္ ၾကမ္းျပင္မွ အနည္းဆံုး ၁ ေပ ျမင့္ရမည္။
- ျပတင္းေပါက္ေဘာင္မ်ားေပၚတြင္ ခ်က္ျပဳတ္ပစၥည္းမ်ား တင္မထားရ။
- ခ်က္ျပဳတ္ပစၥည္းမ်ားကို ေရပိုက္၊ မိလႅာပိုက္မ်ားေအာက္တြင္ မထားရ။
- ခ်က္ျပဳတ္ပစၥည္းမ်ားကို ထုတ္သည့္အခါ ညွပ္မ်ားသံုးၿပီး ဆဲြထုတ္ပါ။
- ဖိတ္စဥ္က်သည္မ်ားကို ခ်က္ခ်င္းေဆးေၾကာရွင္းလင္းပါ။
- ဘူးမ်ား၏အဖံုးမ်ားကို တင္းၾကပ္စြာပိတ္ေနပါေစ။
- ခ်က္ျပဳတ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ သန္႔ရွင္းေရးပစၥည္းမ်ား၊ ျခင္ေဆးဘူးမ်ား၊ ၾကြက္ေဆးမ်ား စသည္တို႔ကို ေရာမထားပါႏွင့္။ သီးသန္႔ခဲြထားပါ။
- အိမ္သာခန္း၊ စတိုခန္း၊ ေမာ္တာခန္းစသည္တို႔တြင္ ခ်က္ျပဳတ္ ပစၥည္းမ်ားကို သုိေလွာင္မထားပါႏွင့္။

၅၊ ၇။ FIFO စည္းမ်ဥ္းကို လုိက္နာပါ။ (FIFO = First In First Out) (အရင္ေရာက္တဲ့ပစၥည္းကို အရင္သံုး)
- ယခင္လက္က်န္ပစၥည္းမ်ားကို ဦးစြာသံုးၿပီး ေနာက္မွေရာက္လာသည့္ ပစၥည္းမ်ားကို ေနာက္မွသံုးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ထားပါ။
- ပစၥည္းမ်ားေပၚတြင္ ၀ယ္ယူသည့္ရက္စြဲကို မွတ္ထားပါ။

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  သာမိုမီတာ
Ø  ေရခဲေသတၱာ၊ ေခ်လာ၊ ေအးခဲစက္၊ ေႏႊးစက္ စသည္
Ø  စင္မ်ား၊ ထမင္းဘူးမ်ား၊ တံဆိပ္မ်ား
Ø  ေယာက္ခ်ိဳဇြန္းမ်ား၊ ဇြန္းႀကီးမ်ား
Ø  အစားအေသာက္ ထုပ္ပိုးပစၥည္းမ်ား

ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø အစားအေသာက္မ်ားက သိုေလွာင္နည္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား

ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

၆။ ကြ်မ္းက်င္မႈနယ္ (CE - Competency Element) -အစားအေသာက္မ်ားသိုေလွာင္သည့္ေနရာ၊ ခ်က္ျပဳတ္ ျပင္ဆင္သည့္ေနရာ၊ တည္ခင္း ေကြ်းေမြးသည့္ေနရာမ်ားကို ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္းျခင္း

၆၊ ၁။ ၾကမ္းျပင္အား သန္႔ရွင္းေျခာက္ေသြ႔စြာထားပါ။
- သန္႔ရွင္းေျခာက္ေသြ႔ေသာ ဖ်ာမ်ားသံုးပါ။

၆၊ ၂။ ေရေျမာင္းမ်ားအား အၿမဲသန္႔ရွင္းစြာထားပါ။
- ေရဆိုးထြက္ေပါက္မ်ားအား ဇကာမ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။
- ေရေျမာင္းမ်ားအား ၾကြက္မ်ား၊ ပိုးဟပ္မ်ားမ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ထားပါ။

၆၊ ၃။ အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္ရာ၊ သိုေလွာင္ရာေနရာမ်ားကို ၾကြက္ မ်ား၊ ပိုးဟပ္မ်ား၊ ပုရြက္ဆိတ္မ်ား မ၀င္ႏိုင္ေစရန္ အကာအကြယ္ အတား အဆီးမ်ား ျပဳလုပ္ထားပါ။
- မလိုအပ္ေသာ ပံုးမ်ား၊ ခြက္မ်ား၊ အိတ္မ်ားကို လႊင့္ပစ္ပါ။
- ပိုးမႊားမ်ား၊ ၾကြက္မ်ားခိုေအာင္းမေနႏိုင္ေစရန္ တံခါးမ်ားေခ်ာင္ေနျခင္း၊ နံရံႏွင့္ၾကမ္းခင္းမ်ား ေပါက္ေနျခင္း စသည္တို႔ကို ျပင္ဆင္ပါ။
- ေရထြက္ေပါက္၊ ေရေျမာင္းစသည္တို႔ကို ဖံုးအုပ္ထားပါ။
- ေသတၱာမ်ား၊ ပံုးမ်ား၊ သတင္းစာစကၠဴအထပ္မ်ားကို အစားအေသာက္ မ်ားႏွင့္ ေရာမထားပါႏွင့္။
- အစားအေသာက္ျပင္ဆင္ရာေနရာတြင္ မေဆးေၾကာပဲထားေသာ ညစ္ပတ္ေနသည့္ အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ား၊ အင္တံုမ်ား၊ ဒါးမ်ား၊ ကပ္ေၾကးမ်ား၊ ေယာက္မမ်ား၊ စဥ့္နီတံုးမ်ား၊ ျငဳပ္ဆံုမ်ား စသည့္ ဟင္းခ်က္ပစၥည္းမ်ားကို မထားပါႏွင့္။

၆၊ ၄။ ဟင္းခ်က္ပစၥည္း (ဆီ၊ ဆား၊ ျငဳပ္၊ ၾကက္သြန္ စသည္) ထားသိုသည့္ ေနရာကို ေျခာက္ေသြ႔သန္႔ရွင္းစြာ ထားပါ။
- ထားသိုသည့္ေနရာကို အၿမဲလွဲက်င္း၊ သန္႔ရွင္းပါ။ ေရပတ္တိုက္ပါ။
- စင္မ်ား၊ ေၾကာင္အိမ္၊ ဘီရိုမ်ားကို အၿမဲတိုက္ခြ်တ္ေနပါ။
- ေရခဲခန္း၊ အေအးခန္းအတြင္း ၀င္၀ကို အၿမဲေရပတ္တိုက္ပါ။
- အစားအေသာက္မ်ားျပထားေသာ စင္ကို အၿမဲတိုက္ခြ်တ္ေနပါ။
- အစားအေသာက္မ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေသာယာဥ္ကို အၿမဲေရေဆးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းျခင္း၊ ေလစုပ္စက္ျဖင့္ စုပ္ယူျခင္းတုိ႔ လုပ္ပါ။

၆၊ ၅။ အမိႈက္မ်ားကို သိမ္းဆည္းပါ။
- အမိႈက္မ်ားကို အမိႈက္အိတ္ႏွင့္ထည့္ပါ။
- အမိႈက္ေတာင္း၊ အမိႈက္ပံုးမ်ားကို အၿမဲ အဖံုးဖံုးထားပါ။
- အမိႈက္ေတာင္း/ပံုးမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ျခင္းကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ ေျချဖင့္နင္းဖြင့္ရေသာ အဖံုးပါသည့္ အမိႈက္ပံုးကို သံုးပါ။
- အမိႈက္ပံုးကို အၿမဲသြန္ပါ။ အမိႈက္မ်ားလွ်ံက်မေနပါေစႏွင့္။

အသံုးျပဳရမည့္ ကိရိယာမ်ား
Ø  တံျမက္စည္း၊ ေရပတ္တိုက္တံမ်ား
Ø  ဆပ္ျပာမႈန္႔
Ø  အမိႈက္ေတာင္း၊ အမိႈက္အိတ္
Ø  ေရသန္႔ပစၥည္းမ်ား

ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ား
Ø  Environmental Public Health Act
Ø  Environmental Public Health (Food Hygiene) Regulations
Ø  National Environment Agency Licensing requirements, including grading and demerit points systems
Ø  Ministry of Manpower occupational safety and health

လုပ္ကိုင္ရမည့္အစီအစဥ္
Ø သန္႔ရွင္းေရး
Ø ပိုးေကာင္မႊားေကာင္မ်ားအား ထိန္းသိမ္းျခင္း

ပါ၀င္ပတ္သက္ေနသူမ်ား
Ø ႀကီးၾကပ္ေရးမႉးမ်ား
Ø လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား

ႀကိမ္ႏႈန္း
မၾကာခဏ

            လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္မႈ မွတ္ေက်ာက္မ်ား (Performance Criteria - PC) ကို လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေစျခင္းျဖင့္ အကဲျဖတ္ ပါသည္။ ဤသို႔အကဲျဖတ္ရာတြင္ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ျပမႈ (Practical Performance, Role Play), လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း ကြင္းဆင္း ေလ့လာမႈ (Field Observation) စသည္တို႔ ျပဳလုပ္ခိုင္းကာ အကဲျဖတ္၏။

နိဂံုး

            အထက္ေဖာ္ျပပါ စင္ကာပူႏိုင္ငံမွ National Competency Standard for “Follow Food and Beverage Safety and Hygiene Policies and Procedures” ကို ၾကည့္လွ်င္ အလြန္ျပည့္စံုစြာ ေရးဆဲြထားသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ျပည့္စံုစြာေရးဆဲြထားျခင္းျဖင့္ ဤသင္တန္းမွဆင္းလာသူအား ေကာင္းမြန္စြာ တတ္ကြ်မ္းနားလည္ၿပီးသူဟု ယူဆ၍ ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ လုိက္နာမႈရိွမရိွကိုလည္း စစ္ေဆးေနရန္ လုိေသး၏။
            စင္ကာပူတြင္ အစားအေသာက္ေရာင္းခ်ျခင္းကို ႀကီးၾကပ္သူမွာ NEA (National Environment Agency) ျဖစ္၏။ စားေသာက္ဆိုင္၏ သန္႔ရွင္းမႈကို အမွတ္ေပးစနစ္ျဖင့္ သတ္မွတ္သည္။ အမွတ္ ၄၀ မွ ၄၉ မွတ္ထိကို အဆင့္ D ။ အမွတ္ ၅၀ မွ ၆၉ မွတ္ထိကို အဆင့္ C ။  အမွတ္ ၇၀ မွ ၈၄ မွတ္ထိကို အဆင့္ B ။  အမွတ္ ၈၅ ႏွင့္အထက္ကို အဆင့္ A ဟု သတ္မွတ္သည္။ ထိုအဆင့္မ်ားကို ဆိုင္ေရွ႔ တြင္ ကပ္ထားရသည္။

            သတ္မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းႏွင့္မညီလွ်င္ အမွတ္ေလွ်ာ့သည္။ အေသးစားခ်ိဳးေဖာက္မႈ - ၂ မွတ္။ အလတ္စားခ်ိဳးေဖာက္မႈ - ၄ မွတ္။ အႀကီးစားခ်ိဳးေဖာက္မႈ - ၆ မွတ္။ တစ္ႏွစ္အတြင္း ၁၂ မွတ္အေလွ်ာ့ခံရလွ်င္ လိုင္စင္ကို ၂ ပတ္မွ ၄ ပတ္ထိ ဆိုင္းငံ့ထားႏုိင္သည္။ သို႔မဟုတ္ လိုင္စင္ကို ရုပ္သိမ္းႏိုင္သည္။


အစားအေသာက္လုပ္ငန္းသာမက အျခားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ထို National Competency Standard ျဖင့္ သတ္မွတ္ ထား၏။ လုပ္ငန္းတစ္ခုလုပ္ရာတြင္ ထိုသင္တန္းတက္ၿပီးသား competent person မ်ားကို လုပ္ကိုင္ေစသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အရည္အေသြး ျပည့္ထုတ္ကုန္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားရလာသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ တိုင္းျပည္၏ အဆင့္အတန္းကို ျမွင့္ႏိုင္သည္။
            ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံ၌ဆုိလွ်င္ ေရးဆဲြထားေသာ competency standard မ်ားမွာ အလြန္မ်ားျပားလွပါသည္။ ရာဂဏန္းေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားရိွမည္ထင္ပါသည္။ ဂေဟေဆာ္ျခင္းတစ္မ်ိဳးတည္းပင္လွ်င္ အမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရိွ၏။ ေအာက္တြင္ နမူနာအခ်ိဳ႔ကို ေဖာ္ျပထားပါ သည္။


မေလးရွား၊ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ သီရိလကၤာ၊ အိႏိၵယ၊ ဗီယက္နမ္တို႔တြင္လည္း National Competency Standard ေရးဆဲြ က်င့္သံုးရန္ ႀကိဳးစားလွ်က္ရိွသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ သုိ႔တုိင္ National Competency Standard မွာ က႑ေပါင္းစံု၊ လုပ္ငန္းေပါင္းစံုအလုိက္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔လွသည္ျဖစ္ရာ အျပည့္အစံုေရးဆဲြႏိုင္ျခင္းမရိွေသးသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
            ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္ကုန္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈအရည္အေသြးမ်ားကို ကမၻာ့စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေစရန္ ျမန္မာ့ အမ်ိဳးသားကြ်မ္းက်င္မႈစံႏႈန္း (National Competency Standard) ကုိ ေရးဆဲြခ်မွတ္ က်င့္သံုးရန္ အခ်ိန္တန္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထိုးျပလိုက္ရပါသတည္း။

ေအးၿငိမ္း (ေလးမ်က္ႏွာ)

ရည္ညႊန္းကိုးကား စာအုပ္စာတမ္းမ်ား

၁။ WSQ (Singapore) - Interpretation Of WSQ Competency Standards for Training and Assessment
၃။ https://www.wshc.sg

No comments: